Onze vloot tijdens WO2: Operaties DYNAMO en NEPTUNE

In deze serie artikelen duiken wij in de Databank Koopvaardijpersoneel 1940-1945 om te achterhalen wat er gebeurde.

Duinkerke en D-Day

In dit eerste deel bekijken we de schepen die deelnamen aan twee omvangrijke geallieerde operaties: DYNAMO en NEPTUNE. Die eerste is enkele jaren geleden nog verfilmd door regisseur Christopher Nolan in de film ‘Dunkirk’. Het was de geslaagde poging om de in Duinkerke gestrande, Britse troepen te evacueren uit een nijpende positie, waarvoor talloze commerciële en privéschepen werden ingezet. De tweede was het amfibische startschot voor de wereldberoemde operatie OVERLORD, beter bekend als D-Day. Dat ‘onze’ vloot van schepen hieraan heeft bijgedragen, zoals je hieronder kunt lezen, vult ons met gepaste trots!

Hilda

Zo weet de coaster Hilda in 1940 uit Nederland te ontkomen en naar Engeland over te steken. In datzelfde jaar, van eind mei tot en met begin juni, neemt het al deel aan operatie DYNAMO, de evacuatie van geallieerde troepen van de stranden rond Duinkerke. In meerdere reizen worden maar liefst 835 militairen naar Engeland gebracht. De bemanning van de Hilda beleeft op 1 juni een spannend moment als het schip voor de kust bij La Panne wordt aangevallen door Duitse vliegtuigen. Het loopt zelf geen schade op, maar de nabije Britse destroyer HMS KEITH raakt zwaar beschadigd. De Hilda neemt direct een deel van haar opvarenden over en brengt die in veiligheid.

Pascholl

Hetzelfde overkomt grotendeels de Pascholl: een vlucht uit Nederland in mei 1940 en direct ingezet, waarschijnlijk met een Britse bemanning. Met 695 geredde militairen bewijst het schip ruimschoots zijn kwaliteiten.

Borneo

Er is veel informatie voorhanden over de diverse transporttaken rondom de Britse eilanden die motorvrachtschip Borneo uitvoerde – en de hachelijke avonturen die zijn bemanning beleefde. Zo voer het schip in diverse konvooien tussen Barry, de Seinebaai en het Bristolkanaal en werd het uiteindelijk ingezet in operatie NEPTUNE. Gezagvoerder Jan Lamein uit Veendam overleefde op de Libelle een aanval door Duitse vliegtuigen en eerste machinist Ernst Johan de Vries uit Rauxel kwam heelhuids uit NEPTUNE op het schip Brandaris.

Cateli

Van de coaster Cateli weten we dan weer stukken minder. Na de oversteek in wederom 1940, werd het op 8 juni 1944 ingezet voor het vervoer van onderdelen voor zogenaamde ‘Baileybruggen’ die tijdens operatie NEPTUNE ingezet werden in Normandië. Deze legerbruggen bestaan uit standaardsegmenten en kunnen daardoor snel opgebouwd worden om materieel over rivieren te krijgen. Van onmisbare waarde om Europa verder te trotseren.

Coen

Het laatste schip dat we aantippen is de Coen. Ook deze werd ingezet voor transportwerkzaamheden rond Engeland en ging door het oog van de naald toen het in 1941 op de route van Preston naar Fremington vanuit de lucht werd aangevallen. Er was gelukkig geen schade aan het schip. In de zomer van 1944 kon het daarom meedoen aan operatie NEPTUNE, in een konvooi met onder andere de Bellatrix, Confid, Hondsrug, Jacoba, Ton-S en Vliestroom. Gedurende de oorlog bleef de Coen onder het gezag van één en dezelfde persoon, namelijk Jacob Pinkster uit Oude Pekela.