Het Franse Hooggerechtshof heeft in een recent arrest bevestigd dat ladingontvangers in bepaalde zaken buitenlandse vervoerders voor een Franse rechtbank kunnen dagen, zelfs als het cognossement een forumkeuze bevat, indien de clausule verwijst naar een jurisdictie buiten de EU.
In het arrest had een autobedrijf (de verlader) de vervoerder opdracht gegeven om auto’s te vervoeren van België naar Zuid-Korea. De vervoerder gaf verschillende cognossementen uit voor de lading. Bij aankomst bleek volgens de ontvanger een deel van de lading beschadigd te zijn. De gesubrogeerde verzekeraar betaalde vervolgens een schadevergoeding aan de ladingontvanger en stelde bij de handelsrechtbank van Parijs een vordering in tegen de vervoerder op grond van het relevante cognossement. Op basis van het Franse Burgerlijk Wetboek kan een buitenlandse verweerder voor de Franse rechter worden gebracht, tenzij een bindende rechts- en forumkeuze is overeengekomen. De vervoerder betwistte de bevoegdheid van de Franse rechtbank op basis van de voorwaarden van het cognossement, waarin de rechtbank in Seoel, Zuid-Korea, als bevoegd werd aangewezen. Het Hooggerechtshof oordeelde dat de clausule niet kon worden ingeroepen omdat deze niet voldoende duidelijk was geformuleerd, niet uitdrukkelijk was aanvaard door de ladingontvanger, en omdat dergelijke clausules op grond van Europees recht alleen geldig zijn indien zij verwijzen naar een land binnen de Europese Unie.
De impact van deze uitspraak is significant, aangezien bij vervoer waarbij een Franse partij is betrokken, de partijen het risico lopen dat een rechts- en forumkeuzeclausule in het cognossement nietig wordt verklaard. Dit is des te meer relevant nu het Verenigd Koninkrijk geen onderdeel meer uitmaakt van de EU. Het effect hiervan is dat, in het geval van het Verenigd Koninkrijk, een partij nu uitdrukkelijk akkoord moet zijn gegaan met een forumkeuzeclausule. Het is goed mogelijk dat dergelijke clausules in de praktijk geen stand houden tegenover een ladingontvanger als deze ervoor kiest om een vordering in te stellen bij een Franse rechtbank. Indien gekozen wordt voor Engels recht, is het advies om de betreffende clausule vooraf goed te beoordelen om ervoor te zorgen dat er sprake is van een expliciete aanvaarding van zowel het toepasselijke recht als de rechtbank of instantie die bevoegd is om eventuele geschillen te beslechten. Indien partijen kiezen voor Engeland, is het advies om een arbitrageclausule op te nemen waarin duidelijk wordt vastgelegd welk recht en welk forum van toepassing zijn. Tevens wordt geadviseerd om de ontvanger, indien mogelijk, expliciet akkoord te laten gaan met een dergelijke clausule.
Indien leden meer willen weten over dit onderwerp, kunnen zij contact opnemen met het Claims team via claims@nnpc.nl.
